Prawa i obowiązki rodziców w aktach prawnych

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej a prawa rodziców

Odpowiedzialność za dziecko jest naturalnym prawem rodzica. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej prawa rodziców ujmuje w nawiązaniu do ochrony wolności przekonań, praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych obywatela, rodziny, dziecka.

Art. 47.

Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

Oznacza to, że polski system prawny ochrania prywatność każdego obywatela i gwarantuje mu prawo do niezależności.

Art. 48.

Rodzice mają prawo do wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.

Oznacza to, że polskie prawo respektuje i uznaje nadrzędną rolę rodziców w procesie wychowania ich dzieci, zwracając uwagę na konieczność przestrzegania prawa dziecka  do wolności sumienia i wyznania oraz przekonań.

Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Art. 53.

Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. 

Oznacza to, że rodzice mają prawo do przekazania dziecku systemu wartości zgodnego z ich własnym sumieniem.

Art. 70.

Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych.

Oznacza to, że rodzice mają prawo do wyboru szkoły dla swojego dziecka, która ich zdaniem najlepiej sprosta potrzebom ich dziecka.

Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów (...). Oznacza to, że każdy bez względu na swoja sytuację zdrowotną, rodzinna finansową czy też inne czynniki, ma prawo do wykształcenia, a państwo zapewnia ku temu dogodne warunki przez odpowiednią organizację systemów wsparcia , w tym także pomoc finansową.

Art. 71.

Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. 

Oznacza to, że rodziny będące w trudnej sytuacji materialnej i społecznej mają prawo oczekiwać od Państwa szczególnego wsparcia i pomocy. 

Matka przed urodzeniem dziecka i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa.

Art. 72.

Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. 

Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.

W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.

Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka. 

Z punktu widzenia rodzica, jako osoby uczestniczącej w życiu społecznym, posyłającej dziecko do szkoły będącej instytucją publiczną, istotne stają się wolności i prawa polityczne.

Art. 61.

Obywatel ma prawo do pozyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu państwa.

Oznacza to, że każdy bez względu na jego sytuację zdrowotna rodzinną czy społeczną ma prawo do dostępu do informacji dotyczących działań władzy publicznej.

Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

Status rodzica w aktach prawnych o zasięgu europejskim lub globalnym

Status prawny rodzica określają również inne akty prawne o zasięgu europejskim lub globalnym. Polska z racji swych związków z Wspólnotą Europejską i przynależności do ONZ honoruje m.in.:

• Powszechna Deklaracje Praw Człowieka z dn. 10 grudnia 1948 roku,
• Europejską Konwencje o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dn. 4 listopada 1950 roku,
• Deklarację Praw Dziecka ONZ z 1959 roku,
• Uchwałę Parlamentu Europejskiego o Wolności Wychowania we Wspólnocie Europejskiej z dn. 14 marca 1984 roku,
• Konwencje o Prawach Dziecka ONZ z dn. 20 listopada 1989 roku (obowiązuje w Polsce od 1991 roku).

Zapewniają one dziecku prawo do wychowania i nauki w ramach szkolnictwa odpowiadającego różnorodności ludzi oraz ich potrzebie swobodnego rozwoju. W odniesieniu do dzieci w wieku szkolnym odpowiada to współtworzeniu tego rodzaju szkolnictwa przez rodziców, warunkujących istotę swobody swoich dzieci.

Wpływ rodziców na proces edukacji inicjowany przez szkołę i dotyczący ich dzieci, określony w tych dokumentach, zamyka się w trzech aspektach:

• prawo rodziców do określania wychowania i rodzaju nauczania ich małoletnich dzieci,
• prawo rodziców do wyboru szkoły dla dziecka,
• prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z ich przekonaniami religijnymi (w związku z tym - wyboru odpowiedniej szkoły), przy czym dziecko musi mieć zapewniony dostęp także do szkoły, w której nie jest uprzywilejowana żadna religia i żaden światopogląd.

Uszczegółowienie zawarte w ustawodawstwie poszczególnych krajów w dziedzinie oświaty jest co najmniej niewystarczające. Rodzice, nauczyciele, wychowawcy, przedstawiciele nauk pedagogicznych i administratorzy szkół z czternastu krajów Europy, w tym również Polski, tworzący Europejskie Forum Wolności w Oświacie, przypominają swoim społeczeństwom, ich parlamentom i rządom poszczególne zapisy ze wspomnianych dokumentów, domagając się ich realizacji z uwzględnieniem między innymi:

• zapewnienia prawa szkoły do samozarządzania i prawa rodziców do współdziałania,
• prawa nauczyciela do wolności od zewnętrznych nacisków, w spełnianiu jego obowiązków wspierania indywidualności dziecka, przy czym realizacja tego prawa ma przebiegać we współpracy z kolegami i w porozumieniu z rodzicami uczniów,
• podawania przez szkoły do wiadomości publicznej swoich celów, treści i metod pracy oraz swej sytuacji prawnej i gospodarczej. Na tej podstawie powinny rozwijać się odpowiednie formy kontroli społecznej, zapobiegające umniejszaniu praw dziecka,
• rzeczywistego zapewnienia rodzicom swobodnego wyboru szkoły dla dziecka poprzez między innymi system dotacji nie dyskryminujący poszczególnych typów placówek oświatowych, rodziców, uczniów lub personelu.

Forma wsparcia przez państwo nie może pośrednio zmuszać do dostosowywania się do podanych przez państwo planów nauczania, struktur szkolnych, itp. (Memorandum w sprawie roli oświaty w procesie jednoczenia się Europy. Europejskie Forum Wolności w Oświacie, Helsinki, 27-30 maja 1991).

Wspomniany apel Europejskiego Forum Wolności w Oświacie jest wołaniem o zmiany w duchu poszanowania wolności nauczycieli, uczniów i ich rodziców, o ustawodawstwo rzetelnie uwzględniające wspomniane uchwały, tworzące niezbędne ramy dla nowo kreowanej rzeczywistości oświatowej. Praktyka wskazuje bowiem na ciągle niewielkie w tej sferze dokonania.

Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie

Status rodzica - członka szkolnej i lokalnej społeczności - dobrze ilustruje deklaracja Europejskiego Stowarzyszenia Rodziców (European Parents' Associatiori) pod nazwą Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie. Dokument ten został przyjęty przez EPA w grudniu 1992 roku. Z wypełniającymi go postulatami zwrócono się wówczas do Komisji Europejskiej, Rady Ministrów, Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z prośbą o ich poparcie i pomoc w realizacji. Dokument nie ma charakteru prawnego, jednak wywiera znaczący wpływ na politykę społeczną w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

EPA zrzesza ponad 70 organizacji edukacyjnych z krajów Wspólnoty Europejskiej, Polski 

i Słowacji. Jedynym polskim członkiem EPA jest Społeczne Towarzystwo Oświatowe, będące pierwszym niezależnym stowarzyszeniem rodzicielskim działającym w obszarze byłego bloku socjalistycznego. Jako takie reprezentuje na forum EPA interesy dzieci i rodziców skupionych nie tylko w obrębie swojego stowarzyszenia.

Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie

• Rodzice mają prawo do wychowywania swoich dzieci w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z koloru skóry, rasy, narodowości, wyznania, płci oraz pozycji ekonomicznej.
• Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w duchu odpowiedzialności za siebie i za cały ludzki świat.
• Rodzice mają prawo do uznania ich prymatu jako "pierwszych nauczycieli" swoich dzieci. Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w sposób odpowiedzialny i nie zaniedbywać ich.
• Rodzice mają prawo do pełnego dostępu do formalnego systemu edukacji dla swoich dzieci z uwzględnieniem ich potrzeb, możliwości i osiągnięć.
• Rodzice mają obowiązek zaangażowania się jako partnerzy w nauczaniu ich dzieci w szkole.
• Rodzice mają prawo dostępu do wszelkich informacji o instytucjach oświatowych, które mogą dotyczyć ich dzieci.
• Rodzice mają obowiązek przekazywania wszelkich informacji szkołom, do których uczęszczają ich dzieci, informacji dotyczących możliwości osiągnięcia wspólnych (tj. domu i szkoły) celów edukacyjnych.
• Rodzice mają prawo wyboru takiej drogi edukacji dla swoich dzieci, która jest najbliższa ich przekonaniom i wartościom uznawanym za najważniejsze dla rozwoju ich dzieci. Rodzice mają obowiązek dokonania świadomego wyboru drogi edukacyjnej, jaką ich dzieci powinny zmierzać.
• Rodzice mają prawo domagania się od formalnego systemu edukacji tego, aby ich dzieci osiągnęły wiedzę duchową i kulturową.
• Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w poszanowaniu i akceptowaniu innych ludzi i ich przekonań.
• Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową realizowaną w szkołach ich dzieci. Rodzice mają obowiązek osobiście włączać się w życie szkół ich dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej.
• Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo wydawania opinii i przeprowadzania konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za edukację na wszystkich poziomach ich struktur.
• Rodzice mają obowiązek tworzyć demokratyczne, reprezentatywne organizacje na wszystkich poziomach. Organizacje te będą reprezentowały rodziców i ich interesy.
• Rodzice mają prawo do pomocy materialnej ze strony władz publicznych, eliminującej wszelkie bariery finansowe, które mogłyby utrudnić dostęp ich dzieci do edukacji. Rodzice mają obowiązek poświęcać swój czas i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom, tak aby wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie określonych celów nauczania.
• Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych wysokiej jakości usługi edukacyjnej.
• Rodzice mają obowiązek poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą i doskonalić swoje umiejętności "pierwszych nauczycieli" i partnerów w kontakcie: szkoła - dom. "Karta" stanowi próbę określenia miejsca rodziców w procesie edukacji ich dzieci, określa też, jakie są oczekiwane (w opinii rodziców i współpracujących z EPA naukowców) relacje między nimi a szkołą i władzami ingerującymi w problemy oświaty. Obowiązki nałożone na siebie przez rodziców wskazują na oczekiwanie ścisłej, pożytecznej współpracy ze szkołą, także 
• w zakresie ich współuczestnictwa w procesie edukacji dzieci. W sformułowanych w Karcie prawach rodzice wyrażają pragnienie traktowania ich, jak świadomych partnerów 
• w prowadzeniu owego procesu. W treści zapisów daje się zauważyć niezmiernie głęboką potrzebę włączenia się w szkolną edukację dziecka, widać determinację w dochodzeniu do jej realizacji.

Sytuacja w naszym kraju, jak dotąd nie do końca pozwala rodzicom na realizację ich oczekiwań, pomimo podstaw konstytucyjnych i systemowych. Jak pisze rodzic, a także oficjalny przedstawiciel Społecznego Towarzystwa Oświatowego w EPA, Michał J. Kawecki: Mimo ogromnego potencjału (ponad 14 milionów rodziców młodzieży uczącej się) nie mamy swojego lobby w Sejmie i Senacie (...). O ile na szczeblu szkół rodzice i nauczyciele uzyskują niekiedy znaczny wpływ (...), o tyle nie mają go już wcale na szczeblu regionu, a tym bardziej na szczeblu centralnym, ogólnokrajowym.

Ustawa o systemie oświaty a prawa rodziców

Rodzicielski status podmiotu w relacji ze szkołą ujmuje ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku. Ustawa daje podstawy realizacji takich praw rodziców jak: Prawo do wyboru szkoły dla dziecka.

Zniesiono obowiązek posyłania dzieci do szkół według zasady rejonizacji, zagwarantowano możliwość powstawania zróżnicowanych typów placówek oświatowych, prowadzonych zarówno przez państwo jak i przez stowarzyszenia, instytucje oraz osoby fizyczne. Zapewniono całkowite pokrywanie przez państwo kosztów utrzymania szkół publicznych i szkół niepublicznych.

Prawo rodziców do określania wychowania i rodzaju nauczania ich małoletnich dzieci

Reprezentowane jest ono głównie w zapisach o poszanowaniu prawa do indywidualności uczniów, wspomaganiu przez szkołę wychowawczej funkcji rodziny, autonomii szkoły jako społeczności uczniów, rodziców i nauczycieli. Służą temu również zapisy o tak zwanych radach szkół, rozwiązujących sprawy wewnętrzne, zabiegających o porozumienie pomiędzy członkami szkolnej społeczności. Ustawa dopuszcza też możliwość powoływania w szkołach reprezentacji ogółu rodziców (rad rodziców). Przez swoje uprawnienia organa tego rodzaju mogą wywierać istotny, realny wpływ na szkolną rzeczywistość, także w odniesieniu do procesu edukacji, będącego jej zasadniczym elementem.

W myśl ustawy rada szkoły jest organem uchwalającym jej statut, a więc między innymi prawa i obowiązki poszczególnych członków społeczności oraz organizację szkoły. Składa się w równych częściach z przedstawicieli uczniów, nauczycieli i rodziców, wybieranych przez ich ogół.

Poza planami budżetowymi opiniuje plany pracy dydaktyczno - wychowawczej szkoły oraz projekty innowacji i eksperymentów pedagogicznych. Z własnej inicjatywy ocenia sytuacje i stan szkoły występując z odpowiednimi wnioskami do dyrekcji, rady pedagogicznej, organu prowadzącego szkołę, innych. W sprawie tego rodzaju oceny wniosek rady szkoły ma charakter wiążący dla organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą (art. 50 p. 2 pp. 3). Należy zaznaczyć, że aktualnie (1999) trwają prace nad nowelizacją treści IV rozdziału ustawy, traktującego o społecznych organach zarządzania oświatą, m.in. radach szkół, radach rodziców.

Prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z ich przekonaniami i światopoglądem

W uznaniu tego prawa ustawa mówi o zapewnieniu warunków do pobierania nauki religii na terenie szkoły przez dzieci, których rodzice wyrażą takie życzenie. Sejm, przyjmując ustawę w dniu 7 września 1991 roku, pozostawił w preambule akapit o "chrześcijańskim systemie wartości", mającym przenikać polską oświatę. Daje to wyraz poszanowaniu praw rodziców i uczniów, realizowanych w warunkach wolności wyznaniowej. W ustawie zawarte są ponadto możliwości powoływania szkół zróżnicowanych w kreowanym przez nie światopoglądzie. W ogólnej wymowie ustawa odzwierciedla upodmiotowienie rodziców, którzy w myśl jej zapisów mogą stać się - wraz z nauczycielami i uczniami - współgospodarzami każdej szkoły, a także mogą zakładać lub współorganizować nowe szkoły.

Akty Prawne dotyczące nowych tendencji w kształceniu i wspieraniu ucznia niepełnosprawnego 

• Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. Z 1991 r. nr 120, póz. 526).
• Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września1991 r.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2003 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2014 (Dz.U. 2013 poz. 1687)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych

Terapie znane i nieznane

Co to jest terapia?
Terapia - z greckiego "terapera" czyli leczenie.

Terapia - system działań stosowanych nie tylko w stosunku do ludzi chorych lecz także jednostek mających wszelkiego rodzaju zaburzenia.

 TOMATIS

      Metoda Tomatisa ( polska nazwa: stymulacja audio-psycho-lingwistyczna /SAPL/) jest metodą treningu słuchowego przeprowadzanego za pomocą urządzenia zwanego „elektronicznym uchem”. Składają się na nią sesje słuchania materiału dźwiękowego wraz z oceną audio-psycho-fonologiczną.

  CELE METODY AUDIO- PSYCHO-LINGWISTYCZNEJ

- poprawa jakości głosu,

- podniesienie poziomu płynności i wyrazistości i mówienia,

- usprawnienie analizy i percepcji dźwięku,

- usprawnienie lateralizacji prawousznej,

- stymulacja sensoryczna mózgu,

- podniesienie poziomu koncentracji uwagi,

- obniżenie nadwrażliwości na dźwięki,

- podniesienie poziomu rozumienia mowy i tekstu czytanego,

  ZASTOSOWANIE METODY TOMATISA: 

  dysleksja, problemy szkolne, ADHD, autyzm, zaburzenia mowy (jąkania, opóźniony rozwój mowy, wady wymowy), zaburzenia głosu (np. chrypki dziecięce będące rezultatem nadużywania głosu przez dziecko), nauka języków obcych, zaburzenie koncentracji uwagi, nadwrażliwość na dźwięki, ubogie słownictwo, trudności z czytaniem i pisaniem, mylenie strony prawej i lewej, męczliwość, nadaktywność, nadwrażliwość emocjonalna, nieśmiałość, drażliwość, wycofanie się.

BIOFEEDBACK – EEG
trening umysłu
Metoda ta pozwala zwiększyć szybkość myślenia, kreatywność i pamięć, poprawia nastrój i samoocenę, polepsza sen.
Metodę tę stosuje się dla doskonalenia zdrowia, pokonywania trudności w uczeniu się, wspierania przy intensywnej nauce i pracy oraz wspomagania leczenia zaburzeń zdrowia. 

MUZYKOTERAPIA

Muzykoterapia  ma na celu:

- rozładowanie napięć emocjonalnych,

- wpływanie na efektywność pracy umysłowej,

-  rozwijanie twórcze i emocjonalne poprzez łączenie muzyki, plastyki i poezji,

- działanie pobudzające lub relaksujące,

- zachęcenie do aktywnego muzykowania ( śpiew, gra na instrumentach),

- działanie przeciw stresowe,

- wyciszanie agresji,

- stymulowanie koncentracji uwagi i pamięci bezpośredniej,

- pomaganie w akceptacji społecznej.

ARTETERAPIA

 Arteterapia to terapia przez sztukę. Rozumie się ją jako terapeutyczne oddziaływanie różnych dziedzin sztuki w procesie czynnej lub biernej aktywności twórczej.

Arteterapia to wydobywanie z dzieci sił oraz energii, które pomagają im we własnym rozwoju.

Jest to poszukiwanie motywacji do procesu twórczego, w którym często dochodzi do głosu zjawisko katharsis (oczyszczenia). Stanowi ono bezpieczny i akceptowany przez dzieci sposób wypowiedzi tego, co jest trudne do opisania słowami, jest odzwierciedleniem problemów i negatywnych emocji nagromadzonych i przechowywanych.

 Zajęciami arteterapeutycznymi objęte są dzieci zamknięte w sobie, z kompleksami, nieufne, zahamowane, nadpobudliwe, nieakceptowane, odrzucone oraz uczniowie z niską motywacją do nauki, jak również dzieci po przejściach traumatycznych oraz dzieci z małą sprawnością psychoruchową. Dziecko poprzez wykonywanie rozmaitych czynności doskonali swoje umiejętności manualne i ruchowe.

Terapia przez sztukę pomaga mu w poznaniu nowych sposobów widzenia, dzięki czemu może samo ocenić i interpretować nowe zjawiska pojawiające się w jego świecie.

Dla dzieci z trudnościami często jest jedyna szansą na komunikację ze światem i innymi ludźmi.

 INTEGRACJA SENSORYCZNA

Cele terapii metodą integracji sensorycznej:

-  poprawa jakości odbierania, przesyłania i organizowania bodźców

- dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych, w szczególności przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych

- wspomaganie ogólnego rozwoju dziecka

-  kompensowanie zaburzeń rozwojowych dzieci

-  rehabilitacja dzieci z upośledzeniem umysłowym

- wzmacnianie poczucia własnej wartości poprzez pozytywne motywowanie

-  poprawa rozwoju ruchowego, uczenia się i zachowania

- poprawa koordynacji ruchowej, planowanie ruchu

-  poprawa percepcji słuchowej, wzrokowej

-  usprawnianie mowy czynnej, czytanie

- usprawnianie grafomotoryczne

-  usprawnianie czynności matematycznych   

 SALA DOŚWIADCZANIA ŚWIATA

 Głównym celem terapii jest doświadczanie świata zmysłami wzroku, dotyku, słuchu i węchu oraz odprężenie, relaks i wyciszenie. Istotnym celem jest praca nad aktywacją percepcji, budowanie poczucia radości, bezpieczeństwa, a co za tym idzie wzajemnego zaufania i komunikacji poprzez dostarczanie określonej ilościowych i jakościowych bodźców sensorycznych pobudzających zmysły do działania. Jest to nauka życia przez życie, to celowe kształtowanie bodźców w celu wywołania zaplanowanych wrażeń i uczuć.

Umożliwia poznawanie świata poprzez:
Dotyk - gromadzenie nowych doświadczeń, poprawę precyzyjności ruchowej, rozwijanie wrażliwości dotykowej, rozwój aktywności ruchowej 
Słuch - poszerzenie zasobu doświadczeń w zakresie percepcji słuchowej, usprawnienie koncentracji na bodźcach słuchowych, zmniejszenie lęku przed dźwiękami, analizy i syntezy słuchowej, koordynacji słuchowo – ruchowej i słuchowo – wzrokowej, reagowanie na różne bodźce słuchowe
Wzrok - rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej, kierunkowości spostrzegania, pamięci wzrokowej, analizy i syntezy wzrokowej.
Węch - gromadzenie doświadczeń węchowych, rozwijanie pamięci zapachowej.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA
Terapia logopedyczna osób z upośledzeniem umysłowym polega przede wszystkim na wychowaniu językowym.
 Priorytetem jest usprawnianie procesu komunikacji w stopniu umożliwiającym radzenie sobie w życiu, czy  w ogóle kontaktowanie się z otoczeniem, a nie wypracowanie bezbłędnej  czy starannej wymowy.
TERAPIE Z UŻYCIEM ZWIERZĄT 
Zooterapia (animaloterapia)
To jedna z terapii naturalnych korzystająca z dobroczynnego wpływu na zdrowie i samopoczucie człowieka, niepełnosprawnych osób poprzez kontakt ze zwierzęciem.
 Najpopularniejsze terapie w Polsce to:
- hipoterapia (kontakt z koniem),
- dogoterapia (kontakt z psem),
- felinoterapia (kontakt z kotem).
Na świecie prowadzone są jeszcze dwie popularnie terapie ze zwierzętami:
- onoterapia (kontakt z osłami i mułami)
- delfinoterapia.

 ZALETY TERAPII
Zaletą wszystkich terapii ze zwierzętami jest pozytywny wpływ na człowieka, zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej i społecznej.
 Zwierzęta zmniejszają poczucie samotności i wyobcowania,  dostarczają tematu do rozmów i spotkań towarzyskich, co jest niezwykle korzystne w przypadku osób samotnych jak i również niepełnosprawnych,  pozwalają również na wzmocnienie uczuć takich jak odpowiedzialność i wrażliwość. Mają więc nieoceniony wpływ na zdrowy styl życia.

HIPOTERAPIA
Zgodnie z kanonami polskiej hipoterapii, kontakt z koniem ma służyć poprawie funkcjonowania człowieka, niepełnosprawnych  osób  w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej.
Cele  te są realizowane poprzez gimnastykę na koniu, jazdę konną oraz samego kontaktu z koniem.
 Hipoterapia ma m. in. wpływ na korygowanie wad postawy, zwiększenia poczucia wartości i rozwoju umiejętności manualnych i werbalnych oraz umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji społecznych.

 DOGOTERAPIA
Dogoterapia (kynoterapia) to zespół działań, które mają na celu terapeutyczne oddziaływanie na człowieka niepełnosprawnego  poprzez kontakt z psem.
Udowodniono, ze nawet głaskanie psa ma działanie pozytywne dla człowieka.
Terapię z psem wykorzystuje się głównie poprzez spotkania z psem, edukację z psim pomocnikiem lub indywidualną terapię z psem.
W dogoterapii wykorzystywane są przede wszystkim psy o łagodnym charakterze, takie jak Labradory, Retrievery, Nowofundlandy, Bernardyny, Husky, Collie i Owczarki Niemieckie.

 FELINOTERAPIA.
Felinoterapia to stosunkowo młoda odmiana animaloterapii. 
Koty, jak wiadomo mają niezależny charakter  w związku z tym do tego rodzaju terapii wybiera się osobniki, które nie boją się hałasu, dobrze znoszą podróże i nie stresują się z powodu dużej ilości osób w otoczeniu.
Koty są wykorzystywane w terapiach wszystkich grup wiekowych, ponieważ nie wymagają tak jak np. w hipoterapii dużego wysiłku fizycznego podczas wykonywania ćwiczeń terapeutycznych.
W przypadku kotów terapeutyczną rolę pełni głaskanie zwierzęcia i jego mruczenie, które obniża ciśnienie krwi i ma działanie antystresowe

ONOTERAPIA
W krajach południowych do rehabilitacji wykorzystuje się również osły i muły.
Onoterapia ma bowiem, w porównaniu do hipoterapii, kilka zasadniczych zalet.
Zwierzęta wykorzystywane w onoterapii są przede wszystkim mniejsze od konia, co ma kolosalne znaczenie w przypadku terapii z dziećmi jak również u osób niepełnosprawnych. Zwierzęta te są również mniej płochliwe niż koń i wykazują o wiele większą cierpliwość w stosunku do swoich podopiecznych. Charakteryzują się również bardziej stabilnym chodem i sylwetką, na której utrzymanie się nie wymaga tak dużej wprawy jak podczas jazdy konnej.

Rybki akwariowe
Uspokajająco działa oglądanie akwarium, powoduje to obniżenie ciśnienia i zwolnienie tętna.  prawdziwym "królem antystresowym" są czerwone rybki. profesor couly, ordynator oddziału stomatologicznego szpitala dziecięcego necker w paryżu, zainstalował w swym oddziale powyżej foteli ekrany video, ukazujące czerwone rybki. w znacznym stopniu zmniejsza to strach i obawy małych pacjentów. podobnie postępują inne szpitale paryskie. planowany jest tak ze specjalny program przeznaczony dla osób starszych. 

DELFINOTERAPIA
 Delfiny są ciekawskimi i inteligentnymi zwierzętami o dużej wrażliwości.
Z badań naukowych wynika, że ćwiczenia z delfinami nie tylko poprawiają sprawność fizyczną, ale i kondycję psychiczną człowieka. Dzieje się tak dzięki ultradźwiękom kierowanym przez delfiny do organizmu człowieka. Pobudzają one m.in. Wydzielanie  endorfin – hormonów odpowiedzialnych za poprawę  samopoczucia psychicznego oraz zmniejszających odczuwanie bólu.
 FARMY
 Istnieje także oddziaływanie pedagogiczne zwierząt, które nauczają porywcze dzieci delikatności i czułości. Przemoc wśród dzieci jest dziś często spotykanym zjawiskiem. Stad na uwagę zasługuje eksperyment Green Chimmey, farmy-szkoły dla trudnej młodzieży. 
Kontakt ze zwierzętami - konie, kucyki, osły,  krowy, świnie, króliki, kury, powoduje, ze dzieci są szczęśliwe.  Badania  wykazały m.in., ze proste głaskanie królika, psa lub kota obniża poziom leku i zwalnia prace serca. Na farmie dzieci mogą dotykać ziemie i brać ją w ręce, czują się odpowiedzialne przygotowując pożywienie dla kur.

Jak postępować z obcym psem?

Nawet, gdy bardzo lubimy psy, w przypadku spotkania z obcym czworonogiem możemy niewłaściwie zinterpretować jego zamiary. Powinniśmy mieć świadomość, że obce zwierzę nie musi zachować się w danej sytuacji tak samo przyjaźnie, jak nasz własny pies. Jeśli spotkamy na swojej drodze psa, którego nie znamy, należy pamiętać o kilku ważnych zasadach, aby uniknąć ewentualnego ataku ze strony zwierzęcia.

Charakterystyczna mowa ciała

Należy wiedzieć, że pies, który decyduje się zaatakować wysyła charakterystyczne sygnały oraz przyjmuje charakterystyczną postawę ciała. Oznaki gotowości do ataku są następujące:

- pies napina sztywno grzbiet i łapy
- głowa i ogon psa uniesione są w górę
- sierść na karku, grzbiecie oraz ogonie jest nastroszona
- pies patrzy prosto na osobę, którą chce zaatakować
- uszy skierowane są wprost na „ofiarę”
- ciało psa wysunięte jest lekko w przód
- pysk psa jest zmarszczony
- zęby są odsłonięte
- kąciki pyska przesunięte są do przodu
- zwierzę głucho warczy

Innym rodzajem sygnałów wysyłanych przez zaniepokojonego psa, są tzw. sygnały uspokajające (CS – calming signals). Jeśli pies wysyła takie sygnały, oznacza to, że nie zamierza atakować, a jedynie chce nas uspokoić i rozładować napięcie. Sygnały te wysyłane są zazwyczaj w celu poinformowania nas, że coś go denerwuje, męczy lub niepokoi w naszym zachowaniu i chce, abyśmy zaprzestali określonego zachowania, opanowali swoje emocje.

Typowe sygnały uspokajające to:

- spowolnienie ruchów
- zastyganie w bezruchu
- odwracanie głowy i wzroku
- odwracanie się tyłem
- przysiadanie
- ziewanie
- oblizywanie pyska lub nosa
- przeciąganie się
- „lizanie” powietrza

Spotkanie na otwartym terenie

Gdy dojdzie do spotkania z obcym psem na terenie otwartym i widzimy na podstawie sygnałów, że zwierzę to ma zamiar zaatakować, należy postąpić zgodnie z następującymi zasadami:

- nie wolno uciekać ani odwracać się do psa tyłem
- nie wolno krzyczeć, machać rękoma
- unikamy patrzenia psu prosto w oczy
- należy opuścić głowę i skierować wzrok w bok
- można kilka razy zamrugać
- zaczynamy bardzo powoli wycofywać się ustawiając się bokiem do psa
- jeśli pies zaczyna iść w naszą stronę, zatrzymujemy się i z głową skierowaną w bok ponownie kilka razy mrugamy oczami
- możemy spróbować zastosować sygnał uspokajający, jakim jest ziewnięcie
- kontynuujemy powolne wycofywanie dopiero, gdy pies się zatrzyma

Jeśli do spotkania z obcym psem dojdzie w wąskiej furtce, należy przepuścić psa pierwszego, aby go przypadkiem nie sprowokować do ataku. Jeśli spotkamy psa w przejściu (alejce, korytarzu), gdzie nie ma możliwości przepuszczenia psa, staramy się udawać, że nie zauważyliśmy obecności zwierzęcia. Przechodzimy spokojnie obok, odwracając głowę w bok i unikając patrzenia zwierzęciu prosto w oczy. Nie należy podejmować prób głaskania psa.

Pamiętajmy też, że psy są bardzo wyczulone na ruch. Osoba jadąca na rowerze, czy biegnąca przykuwa uwagę zwierzęcia i wyzwala w nim chęć polowania (pies traktuje taką osobę jako ofiarę, którą należy dopaść). Jeśli jedziemy na rowerze lub biegniemy i zauważymy, że obcy pies zainteresował się nami, lepiej zwolnić biegu, zsiąść z roweru i spokojnie przejść obok zwierzęcia. W żadnym wypadku nie uciekajmy, nie krzyczmy, nie odpędzajmy psa, nie machajmy rękami. Unikając gwałtownych ruchów, krzyków i patrzenia psu prosto w oczy, sprawimy, że straci on zainteresowanie nami.

Spotkanie na terenie zamkniętym

Nie powinniśmy wkraczać na teren posesji, którego pilnuje pies. Nawet, jeśli wcześniej już mieliśmy okazję zapoznać się z tym zwierzęciem np. podczas spaceru i był do nas nastawiony przyjaźnie, nie musi to oznaczać, że w sytuacji naszego pojawienia się na jego terenie pies będzie zachowywał się tak samo.

Jeśli musimy wejść na teren pilnowany przez psa, zachowajmy się zgodnie z poniższymi wskazówkami:

- pozwólmy psu, aby nas spokojnie obwąchał
- unikamy patrzenia psu w oczy
- nie wykonujemy gwałtownych, nerwowych ruchów
- nie głaszczemy psa (położenie ręki na głowie czy grzbiecie oznacza w psim języku chęć dominacji – aby zdominować osobnika, którego uważają za słabszego, psy kładą mu łapę na karku lub głowie)
- jeśli wiemy, że pies nie jest wyjątkowo władczym typem, możemy go dotknąć lub poklepać, ale nigdy nie od góry – głaskać można po klatce piersiowej lub boku 
- nie przytulamy ani nie obejmujemy zwierzęcia za szyję – jest to dla niego sygnał do rozpoczęcia próby sił

Jeśli zostaliśmy zaproszeni do domu, w którym mieszka pies, starajmy się unikać zachowań, które nasz własny pupil odczytuje jako przyjazne. Obcy pies może nie zrozumieć, że tarmoszenie za uszy, całowanie w pyszczek czy inne pieszczoty, jakimi obdarzamy nasze zwierzę nie stanowią zagrożenia. Nawet spokojny psiak może ugryźć, gdy będzie czuł się zaniepokojony dziwnym w jego odczuciu zachowaniem. Starajmy się też nie obdarzać obcego psa pieszczotami, na jakie zwierzę pozwala swoim opiekunom – mogą mu się one nie spodobać w wykonaniu kogoś spoza stada.

Spotkanie psa z dziećmi

Nawet, jeśli właściciel psa zapewnia nas o ogromnej wyrozumiałości pupila wobec dzieci musimy zastosować zasadę ograniczonego zaufania do psa. Zwierzęta inaczej postrzegają świat i nawet drobny, pozornie niegroźny gest dziecka może sprowokować zwierzę do ataku. 

Nawet, jeśli pies ma wysoki poziom tolerancji na uciążliwe dziecięce zachowania i zazwyczaj znosi je ze stoickim spokojem, może mieć gorszy dzień lub być szczególnie zmęczony lub podniecony jakąś sytuacją. Wtedy łatwiej traci cierpliwość i może nagle zaatakować dziecko.

Pamiętajmy, że nawet jeśli pies toleruje pomysły dzieci, które należą do jego sfory, nie musi wcale wykazywać takiej tolerancji wobec obcych dzieci. Dlatego w przypadku kontaktu psa z dziećmi należy zachować szczególną ostrożność.

Jak bezpiecznie witać się z psem?

Z pewnością nie należy podchodzić do niego pewnym krokiem, nachylić się i patrząc prosto w psie oczy od razu przejść do głaskania po głowie i karku. Takie zachowanie w psim języku oznacza, że chcemy zademonstrować swoją siłę i przewagę, co może sprowokować zwierzę do okazania agresji. 

Lepiej zachęcić psa, aby sam do nas podszedł i pozwolić mu spokojnie nas obwąchać. Nie głaszczmy go od razu po głowie – bezpieczniej pogłaskać psa po klatce piersiowej lub po boku. Nie należy też narzucać się z pieszczotami, gdy pies wyraźnie nie ma na nie ochoty.

Źródło: http://www.vetopedia.pl/article174-1-Jak_postepowac_z_obcym_psem.html

OCZY SZEROKO OTWARTE

Blok IV innowacyjnych zajęć warsztatowych poświęciłyśmy bezpieczeństwu. Temat wprawdzie tendencyjny, ale bardzo istotny, bo wkrótce rozpoczynają się ferie zimowe. Przybliżenie i uświadomienie uczniom zagrożeń z jakimi mogą się spotkać, oraz powtórzenie podstawowych zasad bezpieczeństwa zaprocentuje, mamy nadzieję, praktycznym zastosowaniem utrwalonej wiedzy w beztroskich zimowych zabawach.
W części I zatytułowanej: "NIE KAŻDY PIES TO TERAPEUTA", zaproszona na spotkanie terapeutka, przedstawiła prezentację, na podstawie której przybliżyła uczestnikom pojęcie dogoterapii, pokazała jakich problemów dotyczy? i jakie korzyści przynosi? Zaznajomiła z właściwym zachowaniem w kontaktach z psami. Pokazała techniki zachowania wobec obcego psa.

W II części odbył się turniej wiedzy o bezpieczeństwie. Uczniowie, z niewielką pomocą rodziców, układali zdania i historyjki w logiczną całości, tworzyli ilustracje z puzzli, rozwiązywali mini testy...

... na podstawie otrzymanych tekstów wykonali plakaty "BĄDŹMY BEZPIECZNI"

Część III to warsztaty "TERAPIE ZNANE I MNIEJ ZNANE" w których wzięli udział chętni rodzice uczniów klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Więcej: tu

O nas

Alina Witkowska

• nauczyciel, mgr wczesnej edukacji (doświadczenie w pracy z przedszkolakami, długoletni staż w nauczaniu zintegrowanym),
• oligofrenopedagog  (nauczyciel i wychowawca zespołu edukacyjno-terapeutycznego gimnazjum),
• pedagogika opiekuńczo-wychowawcza (kilkuletnia praca w internacie).

Doskonalenie zawodowe:

• kursy, szkolenia, warsztaty, konferencje  doskonalące warsztat pracy nauczyciela i wychowawcy  

Hanna Ojcewicz

• psycholog (praca z dzieckiem chorym przewlekle, z osobami niepełnosprawnymi, z uzależnionymi, z osobami dorosłymi i dziećmi),
• logopeda (studia podyplomowe),
• specjalista I stopnia w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Doskonalenie zawodowe:

• studium doskonalenia zawodowego dla nauczycieli akademickich,
• kursy i szkolenia doskonalące warsztat pracy psychologa i logopedy.

Od pięciu lat prowadzimy program wspierania rodziców niepełnosprawnych dzieci Jeden świat.

Cel ogólny naszego  programu: dzielenie się doświadczeniami związanymi z opieką, wychowaniem, kształceniem, usprawnianiem i rehabilitacją dzieci niepełnosprawnych. 

Spotkania mają charakter warsztatowy, co zakłada aktywny udział wszystkich uczestników.  Na zajęciach poruszana jest tematyka bliska osobom zainteresowanym (uczucia, stresy, potrzeby, emocje itp.); wykorzystywane są konkretne techniki  umożliwiające poznanie samych siebie, innych oraz ułatwiające komunikację i integrację z dziećmi i grupą.

A może ramki ...